Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Arap Câhiliyyesinde Kölelik

Arap Câhiliyyesinde Kölelik


Arap Câhiliyyesinde Kölelik:


İslâm'ın çıkışı sırasında Arap
Yarımadasında ve Hicaz yöresinde kölelik uygulaması hayli yaygındı. Bunların
büyük çoğunluğunu Afrikalı zenciler teşkil etmekte idi. Nitekim Hz. Peygamber'in
müezzini Bilâl-ı Habeşî de bunlardan biriydi. Bu kölelerin kaynağı tam olarak
bilinmemekle birlikte, eski Yunan ve Roma'daki köle kaynağına benzemektedir.
Bunlar, ya ele geçirilenler tarafından satılmış ve el değiştire değiştire
Mekke'ye kadar getirilmiş esirler veya kıtlıklar yüzünden âileleri tarafından
satılmış çocuklardı. Arap Yarımadasına başka beldelerden getirilen köleler de
vardı. Meselâ; İkrime bin Ebî Cehil'in kölesi ile Ezrka bin Ukbe es-Sekafî ve
Süheyb-i Rûmî Rum menşeli kölelerdi. Ancak Süheyb, kendisinin aslen Arap
olduğunu ve bir savaş sonucu Rumlara esir düştüğünü söylemiştir. Selmân-ı
Fârisî, İran'lı idi. Kaçırılarak yahûdilere satılmış, müslüman olmak için
Medine'ye kadar gelmişti. Hz. Peygamber hürriyetine kavuşması için Selmân'a para
yardımında bulunmuştur. Hz. Peygamber'in sonradan âzâd edip evlâtlık edindiği
Zeyd bin Hârise (r.a.) ise Arap kölelerden idi.

KÖLELİK.. Abd/Köle; Anlam ve Mâhiyeti
Köleliğin Tarihî Seyri
Eski Türklerde
Arap Câhiliyyesinde Kölelik
Köleliğin Kaynakları
1- Savaşlar
2- Özellikle Beyaz Olmayanların Zulümle Köle Yapılması
3- Suçluların Kölelikle Cezalandırılması
4- İnsanın Kendini Veya Çocuğunu Köle Olarak Satması
5- Bulunan İnsanın Köleleştirilmesi
6- Borçluluk
7- Serflik/İşçilik
8- Köle Çocuğu Olmak
9- Ticaret Yoluyla
10- Haydutluk vb. Sebepler
İslâm'a Göre Köleliğin Temel Kaynağı Olan Savaş Esirlerinin Köleleştirilmesi
Kur'ân-ı Kerim'de Köle ve Kölelik.
Hadis-i Şeriflerde Kölelik.
Kölenin Hukukî Statüsü.
Fıkhî Eserlerde Kölenin Hukukî Statüsü
1- İnanç ve İbâdet Hürriyeti Bakımından
2- Muâmelât ve Ukubât Bakımından
Kölelerin Hak ve Görevleri
Fıkhî Hükümlere Göre Câriyelerden Cinsî Yönde Yararlanma Şartları
Kölelik Mantığı ve Naklî-Aklî Değerlerle Çatışması
İslâmiyet'ten Önce Kölelik
İslâm'ın Kölelik Kurumuna Bakışı
1) Köle Âzâdına Teşvik
2) Keffâret İçin Köle Âzâdı
3) Mükâtebe
4) Zekâttan Kölelerin Özgürlüğü İçin Pay Ayrılması
Câriyelik ve Câriyeler
Emevî ve Abbâsilerin Saltanat Döneminde Köle ve Câriye.
Osmanlılar Döneminde Câriye.
Gedikli Câriye
Osmanlılarda Köle
Câriyelerin Avret Yeri; Dine Bundan Büyük İftira Olamaz "Örtünmelerini Din Yasaklıyor!".
Köle Âzâd Etme ve Önemi
Kölelikle İlgili Bazı Kelime ve Terimler Kul
Reâyâ
Devşirme
Esir (Esâret)
Esirci
Esir Pazarı
İnsan Avcısı
İstifrâş
Halayık
Câriye
Gedikli Câriye
Odalık
Hasodalık
Haseki
Kadınefendi
İkbal ve Gözde
Hadım
Akağa
Haremağası
Kızlarağası
Ğulâm, Ğılman
Mevâlî
Tedbir (Müdebber)
Mükâtebe
Ümmü Veled
Itk (Âzât)
Pençik
Forsa
Kölelik Çok Önceleri Kalkmış Olmalı Değil miydi?.
1) Kaçırma Yoluyla Kölelik
2) Ailenin Satışı
3) Hediye Yoluyla Kölelik
4) Anlaşma Üzerine Köle Verme
Kölelik Gerçekten Kalktı mı? Modern Kölelik ve Özgürlük Üzerine Düşünceler
Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar