Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Sevgi; Anlam ve Mâhiyeti

Sevgi

Sevgi; Anlam ve Mâhiyeti

Mahabbet (Türkçe söylenişiyle muhabbet),
sevmek demektir. Mahabbetullah da, Allah'ı sevmek anlamındadır. Mahabbet, "hubb"
(h-b-b) kökünden gelir. Hubb saf sevgiye denir. Araplar, dişlerin parlaklığı
için aynı kelimeyi kullanırlar. Kaynamak üzere olan suyun üstüne çıkmağa
başlayan kabarcıklara da habâb denir. Buna göre mahabbet, susamışlıktan (fazla
arzudan) kalbin kaynaması, taşması, sevilene ulaşmak için çırpınmasıdır.
Habâbu'l-mâ', suyun fazlasına denir. Mahabbet de kalpteki düşüncelerin en
baskını olduğundan h-b-b ile ifade edilmiştir. Türkçede mahabbetin (muhabbetin)
karşılığı sevgidir. Bunun da normaline sevgi, aşırısına aşk, daha aşırısına
sevdâ/tutku denir. Sevgi anlamına gelen bu terim, aynı zamanda çekirdek,
tohum, öz, nüve (habb) anlamlarına da gelmektedir. Bu mânâlarıyla Kur'an'da da
kullanılmıştır (6/En'âm, 95; 55/Rahmân, 12). Bu ikinci anlamını da göz önünde
tutarak rahatlıkla diyebiliriz ki sevgi varoluşun tohumudur, çekirdeğidir,
özüdür.

Sevgi; Sevme duygusu, bir kimseye veya bir
şeye muhabbet besleme hissi. Sevgi, insanlarda doğuştan bulunan fıtrî bir
duygudur. Sevgi, topluma huzur ve barışı getiren birleştirici bir unsurdur.
Kur'an, kalplerin sevgi ile birleşmesine önem verir. Mü'minin gönlü sevgi ile
doludur. Kin ve düşmanlık, kâfirlerin özelliklerindendir. Allah Teâlâ, iman
edenlerin kalplerini sevgi ile birleştirmiş, onları bu sevgi ve bağlılıkla
güçlendirmiştir:

"Ve kalplerinin arasını sevgi ile
birleştirdi. Yoksa, yeryüzünde ne varsa hepsini harcasaydın, yine onların
kalplerini birleştiremezdin. Fakat Allah, onların arasını sevgi ile
birleştirdi..." (8/Enfâl, 63)

Dinde sevgi iki türlüdür: Kulun Allah'ı
sevmesi, Allah'ın kulu sevmesi. Allah'ı sevmek, yani mahabbetullah, herkesin,
elde etmek için ardından koştuğu yüce bir mertebedir. Makamların en yücesi,
derecelerin en yükseğidir. Kalplerin azığı, ruhların gıdası, gözlerin bebeğidir.
Mahabbet, bir hayattır, onsuz insan ölülerden sayılır; bir nurdur, onu kaybeden
karanlıklarda kalır. İnsan için en büyük mutluluk, Allah sevgisine ulaşmaktır.
Allah Teâlâ; zâlimleri, fesatçıları, kâfirleri, israfçıları, haddi aşanları,
kibirlenip böbürlenenleri sevmez. Buna karşılık, takvâ sahiplerini, tevbe
edenleri, sabredenleri, ihsan sahiplerini, adâletle iş görenleri, ibâdetlerini
yapanları, tevekkül edenleri sever. Yüce Allah; "De ki: 'Eğer Allah'ı
seviyorsanız bana uyun ki Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın."
(3/Âl-i İmrân, 31) buyurmuş ve Allah sevgisine ancak O'nun emirlerine uymak,
Peygamberinin yolundan gitmekle ulaşılabileceğini haber vermiştir.
Müslümanın görevi, sevgisini
iyiye, güzele ve meşrû olana yöneltmektir. Sevdiğini Allah için sevmeli,
sevmediğini de yine Allah için sevmemelidir. Allah'ın sevdiklerini sırf Allah
rızâsı için sevmek, sevmediklerinden yine O'nun rızâsını umarak kaçınmak
gerekir. Peygamberimiz (s.a.s) şöyle buyurmuştur:
"Allah Teâlâ, kıyâmet
gününde: 'Benim için birbirlerini sevenler nerede? Onları gölgemden başka gölge
bulunmayan bir günde Arş'ın gölgesinde gölgelendireceğim.' buyurur."
(Müslim, Birr ve Sıla, 161)
Abdullah bin Ömer şöyle söyler:
"Allah için sev, Allah için buğzet, Allah için dost ol ve yine O'nun için düşman
ol. Çünkü Allah'ın dostluğuna ancak bu şekilde erişilir." Müslüman, sevilmesi
gereken her şeye ve herkese karşı, her türlü çıkar düşüncesinden uzak, sırf
Allah rızâsı için, samimi bir sevgi beslemelidir. İnsan ruhunu olgunlaştıran
mânevî gıdalardan biri olan sevgi, özellikle çocuklardan esirgenmez. Çocuk
ruhunda her türlü iyiliği filizlendirecek olan şey sevgidir. Sevgiden mahrum
olarak yetişen çocuklar katı yürekli ve zâlim olmaya daha yatkındırlar. Bu
mahrûmiyet, onların ruhunu kesinlikle olumsuz yönde etkiler.[1]



[1]
Cengiz Yağcı, a.g.e. c. 1, s. 120-121.

SEVGİ VE ALLAH SEVGİSİ
Sevgi; Anlam ve Mâhiyeti
Allah Sevgisi
Sevginin Dereceleri
Allah'ın Kulu Sevmesi
Allah'ın Kulu, Kulun Allah'ı Sevmesinin Belirtileri
Sevginin Esası ve Sebepleri
1) Nefsi Koruma
2) İyilik Görme
3) Güzellik
4) Sevenle Sevilen Arasındaki Gizli İlişki
Allah Sevgisi İçin "Aşk" Kavramının Kullanılması Doğru mudur?.
Aşk Güzel Bir Duygu mudur?.
Sevgi İmanın Göstergesidir
Mü'minler Arası Sevgi
Kur'ân-ı Kerim'de Sevgi Kavramı
Allah Kimleri Sever?. İhsan Sahibi Muhsinleri (Güzellik Sergileyen, Allah'ı Görür Gibi O'na Kulluk Yapanları)
Tevbe Edenleri ve Temizlenenleri
Rasûlullah'a Tâbi Olup Uyanı
Takvâ Sahibi Muttakîleri, Sakınanları
Sabredenleri
Tevekkül Sahiplerini, Kendisine Dayanıp Güvenenleri
Âdil Olanları
Kendi Yolunda, Kenetlenmiş Gibi Saf Bağlayarak Savaşanları
Allah Kimleri Sevmez?. Aşırı Gidenleri
Fesâdı/Bozgunculuğu
Fâsidleri/Bozguncuları
Günahlarda Israr Eden Nankörleri, Fâizle Uğraşanları
Kâfirleri, Allah'a ve Rasûlüne İtaat Etmeyenleri
Zâlimleri
Şımarıkları
Kendini Beğenip Böbürlenen Kimseleri
Müstekbirleri, Büyüklük Taslayanları
Hâin Günahkârları
Kötü Sözün Açıkça Söylenmesini
Sınırı Aşanları
İsrâf Edenleri
Hadis-i Şeriflerde Sevgi Kavramı
Sevgi, Gönlün Ölümsüz Meyvesi
Allah Vedûd'dur; Çok Seven ve Çok Sevilendir
Sevgi Mahlûkat Ağacının Çekirdeğidir
Sevgi Mihenktaşıdır
Sevmek ve Adamak
Sevginin Zirvesi Takvâ.
Kimi, Nasıl Sevmek?.
Bir Meş'ale Ki Mevlâ Yaka, Üflemekle Sönmez
Sevgi Toplumu
Tutku (Çarpık Sevgi)
Sevginin Tezâhürleri
Emek
İlgi
Tanıma
Sorumluluk
Saygı
Sevginin Tezâhürü; Dostluk ve Dostun Nitelikleri
Sevginin Hayata Yansıması; Dostluk... Dost Olmak; Allah'a, Rasûlüne ve Mü'minlere. Allah ve Rasûlüne Dost Olmak
Müslümanların Birbirleriyle Dostlukları
Peygamber ve Onun Yolunu İzleyenler Dışındakileri Dost Kabul Edenler, Âhirette Büyük Pişmanlık Duyacaklar
O Gün Dostlar, Düşman Kesilecek
1- Mubah Sayılan İlişki
2- Haram Sayılan Velâyet
3- Küfrü Gerektiren Velâyet
Düşmanlıkta Aşırı Gidilmemesi, Düşman Bir Toplumun Bir Gün Dost Olabileceği
Düşmanı Yakın Bir Dost Haline Getirmek İçin Güzel Tavır
Düşmanlık ve Dostluk; Tevhidin Gereğidir, İmanın Dışa Yansımasıdır
Her din ve ideolojinin dostluk ve düşmanlık anlayışı kendine hastır
Velîliği Gerekli Olanlar
Velî Edinilmesi Yasak Olanlar
Bir Şeyi Allah'ı Sever Gibi Sevmek; Endâd Edinmek. Endâd ve Nidd Ne Demektir?.
Endâd Edinmenin İki Yansıması a- Endâdı (Bir Şeyi) Allah'ı Sever Gibi Sevmek.
b- Endâda Tâbi Olup Allah'a İtaat Eder Gibi İtaat Etmek 
Konu ile İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar