Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

el-HAFÎZ

Yeni Sayfa 1

﴿ اَلْحَفِيظُ ﴾
el-HAFÎZ

İbn Kayyim nazım olarak der ki:

وَهُوَ الحَفِيظُ عَلَيْهِم وَهُوَ الْكَفِي لُ بِحِفْظِهِمْ مِنْ كُلِّ
أَمْرٍ عَان

?Allah,
kullarına karşı ?el-Hâfiz? (=koruyan)dır ve himaye edilmesi gereken her türlü
işte onları koruması sebebiyle de ?el-Kefîl?dir.

Üstad Abdurrahman
es-Sa'dî ise bu beyti açıklama mahiyetinde şöyle der: Yüce Allah'ın isimlerinden
biri de,
?el-Hafîz?[1]dir.
Bunun iki anlamı vardır:

Birincisi:

Kullarının hayr, şer, kabul, inkar, taat ve masiyet mahiyetinde yaptıklarını
koruyandır. Çünkü zerre miktarı bile olsa, bunlarla ilgili hiçbir şey O'ndan
kaçmaz. O'nun, bu amelleri koruması; bu amelleri kontrol altına alması ve
hesabını yapması demektir. O'nun ilmi, kullarının açık ve gizli bütün amellerini
kuşatır. O, bu amelleri, bu ameller daha meydana gelmeden önce, hatta gökleri ve
yeri yaratmadan önce Levh-i mahfûz'da yazmıştır. Allah, kullarının bu amellerini
kontrol etme işini; ?Hâfizîn?, ?Kirâmen kâtibîn? meleklerine vermiştir. Çünkü bu
melekler, kulların ne yaptıklarını bilirler.

Yüce Allah bu
konuda şöyle buyurmaktadır:

?Ölen
kimselerin, önceden yapıp gönderdiklerini ve bıraktıkları eserlerini yazarız.
Zaten biz her şeyi açık bir kütükte, bir ?imam-ı mübin?de (=ana kitapta/Levh-i
mahfuzda) sayıp tespit etmişizdir?[2]

Yine yüce Allah bu
konuda şöyle buyurmaktadır:

?O gün Allah
onların hepsini diriltecek ve yaptıklarını kendilerine haber verecektir. Allah
onları bir bir saymıştır. Onlar ise unutmuşlardır. Allah her şeye şahiddir?[3]

Yine yüce Allah bu konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:

?O gün herkesin amel defteri ortaya konulmuştur. Ey Muhammed! Günahkârların,
amel defterlerinden korkarak: ?Eyvah bize! Bu nasıl deftermiş ki, büyük küçük
hiçbir şey bırakmadan hepsini saymış dökmüş? dediklerini görürsün. Onlar, bütün
yaptıklarını hazır bulmuşlardır. Senin Rabb'in hiç kimseye zulmetmez?[4]

Yine yüce Allah bu konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:

?İşledikleri her şey, kitaplarda mevcuttur. Küçük, büyük hepsi satır satır (=Levh-i
mahfuzda) yazılmıştır?[5]

Allah'ın koruması ile ilgili bu mana; O'nun, kullarının açık ve gizli bütün
amellerini bilmesini, bu amelleri, Levh-i mahfuzda ve meleklerin elleriyle
hazırlanan sahifelerde yazılmasını, miktarlarını, bu davranışların doğru ve
kusurlu olmasında bu amellerin derecelerini, sevab ve azab yönünden de bu
amellerin mükafatlarının derecelerini bilmesini, sonra da lütuf ve adaletiyle
onlara gerekli karşılık vermesini kapsar.

İkincisi:

?el-Hafîz?
kelimesinin diğer bir anlamı da; yüce Allah'ın, kullarını hoş olmayan bütün
şeylerden korumasıdır. Müellif, ?Allah, kullarını, bütün çirkin işlerden
koruması altına almıştır? sözüyle buna işaret etmektedir.

Allah'ın, kullarını koruması iki türlüdür: Genel koruma ve özel koruma.

Genel Koruma:
Allah'ın, yarattıklarını, güçlerinin yeteceği ve niyet ettikleri şeyleri onlara
kolaylaştırmak sûretiyle koruyup gözetmesidir. Onlar, O'nun hidâyetine ve kendi
maslahatlarına uygun şeylere, Allah'ın irşadı ve genel hidâyeti sayesinde
ulaşırlar. Nitekim yüce Allah bu konuda şöyle buyurmaktadır:


?Bizim Rabb'imiz; her şeye ?uygun

şeklini' veren, sonra da ?hidayet' eden (=doğru yolu gösteren)dir?[6]

Yani her bir yaratığa, kendisi için zaruretlerine ve aslî ihtiyaçlarına göre
doğru yolu gösterir. Sonra da ona takdir edilen ve hükmedilen yeme, içme,
evlenmeyi sağlama hususunda ve bunların sebeplerini kazanmada imkan sağlayan
vesileler ve aletler verir. Bu tür koruyup gözetmenin içine, iyi insanlarda
girer, kötü insanlar da girer. Hatta hayvanlar ve diğer varlıklarda bu korumanın
kapsamı içerisine girer.

Dolayısıyla Allah, gökler ve yer kaldığı müddetçe onların idaresini çekip
çevirmektedir. Yarattıklarını nimetleriyle koruyup gözetmektedir. İnsanlar
için, koruyup gözeten melekler görevlendirmiştir.

?Her insan için, önünden ve arkasından takip edenler vardır. Allah'ın emrinden
dolayı onu koruyup gözetirler. Allah bir kavme verdiğini, o kavim kendisini
bozup değiştirmedikçe değiştirmez. Allah bir kavme de kötülük murad etti mi,
artık onun geri çevrilmesine de imkan yoktur. Onlar için Allah'tan başka bir
veli de bulunmaz?[7]

Özel Koruma:

Daha önce de geçtiği üzere; Allah'ın, kendi dostlarını özel olarak korumasıdır.
Çünkü yüce Allah, dostlarını; onların imanlarına zarar verecek ve inançlarını
sarsacak fitnelerden, şüphelerden ve şehevi isteklerden korur. Bu tür zararlı
şeylerden dolayı onları uzak tutar ve onları selamete çıkarır. Onları, cin ve
insan türünden olan düşmanlara karşı korur, düşmanlarına karşı onlara yardım
eder ve düşmanlarının tuzaklarını onlardan uzaklaştırır. Nitekim yüce Allah bu
konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:

?Şüphesiz Allah inananları savunur. Çünkü Allah hâin ve nankörlerin hiçbirini
sevmez?

[8]

İşte bu, kullarının dinine ve dünyasına zarar veren bütün şeyleri uzaklaştırma
konusundaki Allah'ın genel korumasıdır.

Bununla birlikte Allah, kulun imanını, lütfu gereği korumaktadır.

Nitekim bu husus, Abdullah ibn Abbâs (r.a)'tan gelen sahih bir hadiste şöyle
geçmektedir:

احْفَظِ اللَّهَ يَحْفَظْكَ احْفَظِ اللَّهَ تَجِدْهُ تُجَاهَكَ

?Allah'ı(n emirlerini, yasaklarını ve hadlerini) koru ki, Allah'ta seni(n
imanını) korusun. Allah'ı koru ki, O'nu karşında bulasın?[9]|[10]

* * *


[1]

?el-Hafîz?
ismi, Kur'an-ı Kerim'in

6
yerinde geçmektedir.
Allah'ın bu
ismini bilen, kalbini, organlarını ve dinini, öfkenin ve isteklerin
egemenliğinden korur, nefsine aldanmaz, şeytanın aldatma ve kışkırtmalarına
kanmaz.

Her müslüman,
olabilir bütün şeyleri koruyanın yüce Allah olduğunu, O'nun ?el-Hafîz?
olduğunu bilmelidir.

Allah, bizi; söz, fiil ve melekleri ile kullarını korumaktadır.

(ç)



[2]
Yâsîn:

36/12

[3]
Mücâdele:

58/6

[4]
Kehf:

18/49

[5]
Kamer:

54/52-53

[6]
Tâhâ:

20/50

[7]
Ra'd:

13/11

[8]
Hac:

22/38

[9]
Tirmizî, Sıfâtu'l-kıyâmet

59;
Müsned,

1/293,

303,

307.
Tirmizî, bu hadisin, hasen-sahih olduğunu belirtmiştir. (Yani emirlerine
sarılmak, yasaklarından kaçınmak, koyduğu sınırları çiğnememek suretiyle
Allah'ı gözet ki, Allah'da senin canını, malını, dinini, aileni ve lütfundan
sana verdiği her şeyi koruyup gözetesin.) (ç)

[10]
Şerhu'l-Kasîdeti'n-Nûniyye, s.

90

ESMAULLAHİ'L-HUSNA
ÇEVİRENİN ÖNSÖZÜ
KİTABI DERLEYENLERİN ÖNSÖZÜ
ALLAH'IN İSİMLERİNİN MANALARI HAKKINDA YAZILMIŞ ESERLER
İBN KAYYİM'İN ESMÂU'L-HÜSNÂ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARI
İBN KAYYİM'İN BU KİTAPTAKİ METODU
KİTABIN İÇERİĞİ
BU KİTABIN ASLI
BU KİTAPTA YAPTIĞIMIZ UYGULAMA
YÜCE ALLAH'IN İSİMLERİNİ VE SIFATLARINI TANIMAK
Sıfatların Delillerinin, Kur'ân'dan ve Sünnet'ten Olması  
Allah'ın İsimlerini ve Sıfatlarını Bilmenin, İlimlerin En Yücesi Olması  
Yüce Sıfatlara İmanın, İslâm'ın Esaslarından Olması  
YÜCE ALLAH'IN EN GÜZEL İSİMLERİNİN ASILLARI
Bütün Peygamberlerin, Akidenin Esasları Üzerinde İttifak Etmesi
İsimlere ve Sıfatlara Bakış Açısı  
ESMÂU'L-HÜSNÂ'NIN GEREKTİRDİKLERİ
Güzel Teklifde, Emirde ve Nehiydeki İki Yol
Yüce Allah'ın İsimlerinin, İfade Ettiği Manayı ve Bağlantı Kurduğu Şeyleri Gerektirmesi
Esmâu'l-Hüsnâ ile Yüce Allah'ı Övmenin Üslubu
ESMÂU'L-HÜSNÂ İLE TEVESSÜL
5. ESMÂU'L-HÜSNÂ'YI KORUMADA EDEB  
ESMÂU'L-HÜSNÂ'YI KÖTÜLÜKTEN TENZİH ETMEK  
Rasulullah (s.a.v.)'in ?Kötülük Sana ulaşamaz? Sözünün Manası
YÜCE ALLAH'IN, EN GÜZEL İSİMLERİYLE VE YÜCE SIFATLARIYLA TECELLÎ ETMESİ
ESMÂU'L-HÜSNÂ'NIN, YÜCE ALLAH'IN ZATINA VE BİRLİĞİNE DELALET ETMESİ
Esmâu'l-Hüsnâ'nın, Yüce Allah'ın Hikmetine ve Kudretine Delalet Etmesi         
AHKÂM ÂYETLERİ VE YÜCE ALLAH'IN SIFATLARIYLA İLGİLİ ÂYETLER
YÜCE ALLAH'IN SIFATLARI HAKKINDAKİ ÂYETLERDE TE'VİLİN OLMAMASI
YÜCE ALLAH'IN ZATI, SIFATLARI VE İSİMLERİ HAKKINDA BAHİS
ESMÂU'L-HÜSNÂ VE  ESMÂU'L-HÜSNÂ'DAN SELBİN NEFYEDİLMESİ
ALLAH
er-RAHMÂN - er-RAHÎM
el-MELİK - el-HAKK
el-KUDDÛS
es-SELÂM
el-CEBBÂR - el-MÜTEKEBBİR
el-BASÎR
el-AZÎZ
el-HÂKİM - el-ALÎM - el-ALLÂM
es-SEMÎ'  -  el-BASÎR 
el-ADL
el-LATÎF
el-HALÎM - el-AFUVV
eş-ŞÂKİR - eş-ŞEKÛR
el-ALİYY
el-KEBÎR - el-MÜTEKEBBİR
el-HAFÎZ
er-RAKÎB - eş-ŞEHÎD
el-HAMÎD - el-MECÎD
el-VEDÛD - eş-ŞEKÛR
el-HAYY  -  el-KAYYÛM
el-VÂHİD ?  el-AHAD
es-SAMED
el-GANİYY - el-KERÎM
es-SABÛR
el-CEMÎL
er-REFÎK
el-MUĞÎS
İSİM VE MÜSEMMÂ (=İSMİN İFADE ETTİĞİ MANA) İsimlerin, İfade Ettiği Manalar (=Müsemmâ) İçin Çeşitli Kalıplar İçermesi
İsmin, İfade Ettiği Manayı (=Müsemmayı) Gerektirmesi  
Yüce Allah'ın Sıfatlarının, İsminin (İhtiva Ettiği) Mananın İçinde Olması
Yüce Allah'ın Kelamının, İsminin (İhtiva Ettiği) Mananın İçinde Olması
Allah'ın Güzel İsimleri Hakkındaki Eşanlamlılık ve Farklılıklar
En Üstün Sıfatları Tanıma
SIFATLARI VE NA'TLARI TANIMA Sıfat ve Na't Arasında Üç Yönden Fark Olması
?Allah? İsminin Kökeni
?Allah? İsminin Etimolojisi
?Subhâneke Allahümme? Kelimesinin Anlamı
Duanın Kısımları
?Tebâreke? (=Yüceler Yücesi) Kelimesinin Anlamı
Allah'ın, Kemâl Sıfatları ile Celal Na'tlarının Çok Olması
Yüce Allah'ın, ?Şüphesiz ki, Rabb'im dosdoğru bir yol üzerindedir? (Hûd 11/56) Sözünün Anlamı
Bazı Âyetlerde Geçen (=yakın) Kelimesinin Anlamının Açıklanması
Yüce Allah'ın ?O, her an yaratma halindedir? Sözünün Anlamı
Yüce Allah'ın  ?De ki Göklerde ve yerde Allah'tan başka kimse gaybı bilmez. Onlar, ne zaman yeniden diriltileceklerini bilmezler? Sözünün Anlamı
İBN KAYYİM'İN, KİTABI HAZIRLAYANLARIN VE TERCÜME EDENLERİN BAŞVURDUĞU KAYNAKLAR