Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Rızık; Anlam ve Mâhiyeti

Rızık

Rızık; Anlam ve Mâhiyeti

Rızık: Ra-ze-ka fiilinden
türemiş bir isimdir. Çoğulu erzâk gelir. Faydalanılması için verilen bağış, pay,
hisse, nasip, haz, gıda ve mutlaka kendisiyle faydalanılan şey anlamlarına
gelir.
Rızık: Dünyada ve âhirette
verilen pay ve hisse demektir. Rızık; kendisinden yararlanılan şey, veya
canlının yaşayabilmesi ve gelişmesi için Allah'ın canlıya sevkettiği şey
demektir.
Rızık: Allah'ın canlıya zevk ve
faydalanma nasip ettiği şeydir. Mülk olsun olmasın, yenilen, içilen ve diğer
şekillerde kullanılmasından faydalanılan mallara uygun olduğu gibi; evladı, eşi,
gayret ve işi, ilim ve bilgileri dahi içine alır. Fakat hepsinde istifade
edilmiş olmak şarttır. Ve bu faydalanma, dünyaya ve âhirete ait faydalanmadan
daha geneldir. Buna göre dinî ve dünyevî bilfiil faydalanılamayan mal, mülk,
evlat ve aile, ilim ve bilgi rızık değildirler. Bu şekilde bir şey, çeşitli
faydalanma şekillerine göre farklı kimselerin rızkı olabilir. Fakat malından,
gücünden, ilminden faydalanmayanlar rızıklanmış değildirler.
(1)
Allah'ın, yaratıklarına hayrdan
verdiği ve kendisiyle faydalanılan her hayr rızıktır. "Rabbının rızkı
hayr'dır (hayırlıdır)." (20/Tâhâ, 131) Rızık: Allah'ın; kullarına ve bütün
hayvanlara takdir edip yarattığı ve onların gıdalandığı şeylerdir. Her olacak
şey, Allah'ın ilminde belli olduğundan, her yaratığa ne yiyecek ne içecek ise,
Allah'ın ilmi ile meydana gelmiş ve takdir edilmiş olup, rızık da takdir
edilmiştir. Herkes kendisi için takdir edilen rızkını yer. Kimse kimsenin
rızkını yiyemez. Bir kimse, rızkı tükenmeden, kendisi için takdir edilen rızkını
yemeden ölmez. Rızkı yaratan, rızık veren ancak Allah'tır. Doğru yoldan
kazanıldığında helâl; gayrı meşrû kazanılan da haram olur. Her ikisine de rızık
denilir.
Bazı âlimler, rızık; insan ve
diğer bütün canlıların sadece beslenip yaşamaları için yedikleri ve içtikleri
yiyecek ve içecekler yani besinlerdir derler. Bazıları ise tarifini geniş
tutarak rızkı şöyle tanımlamışlardır: Rızık; Allah Teala'nın bütün canlılara,
yiyip içerek gıdalanmaları ve faydalanmaları için lutfettiği şeylerdir. Bu
tanıma göre rızkın içerisine, yiyecek içecek ve insan hayatını sıcak ve soğuktan
korumaya yarayan elbise ve kalacağı mesken, ev gibi şeyler girer.