Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

"Nefs"in Allah Hakkında Kullanılması

Yeni Sayfa 1



"Nefs"in
Allah Hakkında Kullanılması:


Kur'ân-ı Kerim'in altı ayrı
yerinde nefs kelimesi Allah Teâlâ'ya ıtlak olunmuştur. "Nefs"in Allah için
kullanıldığı âyetlerin açıklanması, özellikle tefsirciler arasında değişik
görüşlerin ileri sürülerek farklı yorumlar yapılmasına sebep olmuştur. Bunun
sebebi, "nefs" kelimesinin hem Allah'a ve hem de başta insan olmak üzere bazı
diğer varlıklara ıtlak olunmasıdır. Kur'an'da "nefs"in Allah'a ıtlak olunduğu
âyetleri müfessirler te'vil yoluna gitmişlerdir.
"Nefs"in Allah'a ıtlak olunduğu
âyetler, ya bizzat Allah Teâlâ'nın kendi sözleriyle veya başka birinin ağzından
dile getirilmiştir. Bu âyetler hep "Allah'ın zâtı" mânâsını ifâde etmektedir.
Örneğin Allah Teâlâ, Hz. Mûsâ'ya hitâben: "Seni kendim (nefsim) için seçtim."
(20/Tâhâ, 41) buyuruyor. Başka bir âyet-i kerîmede de, bu defa Hz. İsa'nın
ağzından "nefs" sözcüğü Allah Teâlâ için kullanılmaktadır: "(Ey Rabbim!) Sen
benim nefsimde olanı bilirsin, ben Senin nefsinde olanı bilmem." (5/Mâide,
116). Fahreddin Râzî'ye göre, bu âyetten kasıt; "Sen benim bildiklerimi
biliyorsun, ben Senin bildiklerini bilmiyorum" demektir. Bu âyette Allah için
kullanılan "nefs" kelimesi "Allah'ın zâtı" ve "hakikati" mânâsına gelmekle
birlikte, buradaki "Senin nefsinde" deyimi, "Senin yanında, Senin
katında" olarak da anlaşılmıştır.
Kur'ân-ı Kerim'in başka
yerlerinde Allah Teâlâ, "nefs" kelimesini kendisi için kullanıyor: "O (Allah)
rahmet etmeyi Kendi nefsine (üstüne) yazdı." (6/En'âm, 12); "Rabbiniz
rahmet etmeyi Kendi nefsine (üstüne) yazdı." (6/En'âm, 54); "Allah sizi
nefsinden (Kendisinden) sakındırır." (3/Âl-i İmrân, 28 ve 30). Zikredilen bu
âyetlerde geçen "nefs" kelimesi hep "Allah'ın zâtı ve hakikati, zâtullah"
mânâsına gelmekle birlikte, son olarak kaydedilen ve Âl-i İmrân sûresinin iki
ayrı âyetinde aynı şekilde geçen "nefs" sözünün "işkence" ve "cezâlandırma"
olduğunu söyleyen tefsirciler de vardır.

NEFS.
Nefs; Anlam ve Mâhiyeti
Nefsin İşlevi
Nefsin Farklı Özellikleri
Nefs-i Emmâre
Nefs-i Levvâme
Nefs-i Mutmainne
Nefs-i Râdıye
Kur'ân-ı Kerim'de Nefs Kavramı
"Nefs"in Allah Hakkında Kullanılması
Nefsin Diğer İlâhlar Hakkında Kullanılması
Nefsin Ruh Anlamında Kullanılması
Nefsin "Kalp, Gönül, İçdünya" vb. Anlamlarında Kullanılması
Nefsin "İnsan Bedeni" Anlamında Kullanılması
?Nefs?in ?Bedenle Birlikte Ruh? Anlamında Kullanılması
Nefsin ?Kötülüğü Emredici? Anlamında Kullanılması
Nefsin ?İnsan, Cin, Melek, Hayvan veya Bitki İçin Zât (Kişi, Kimse, Kendi, Şahıs vb.)? Anlamında Kullanılması
Nefsin, ?Cins, Tür? Anlamında Kullanılması
Nefsin Diğer Kullanılış Biçimleri
Kur'ân-ı Kerim'de Nefsin Olumsuz Yönü Anlamındaki Hevâ Kavramı
Hadis-i Şeriflerde Nefs Kavramı
Nefsle İlgili Uydurma Hadisler
Müslüman Nefse Hakaret Edilebilir mi?.
Nefs Kavramı Çerçevesinde Kur'an'da Kişiliğin Tekâmül Aşamaları
Nefis ve Ruh
Kur'an'da Nefsin (Kişiliğin) Tekâmül Aşamaları
1- Nefs-i Emmâre
2- Nefs-i Levvâme
3- Nefs-i Mutmainne
4- Nefs-i Râdıye ve Mardıyye
Tasavvufta Nefis
Nefis Tezkiyesi
Nefs Kavramının Yozlaştırılması ve ?Nefsin Merhaleleri? Tâbiri
Nefsin mertebeleri veya nefsi ta ılaştırma süreci
Nefsin İki Yönü (Nefse Fücûr ve Takvânın İlhâmı)
İstek ve Tutkularını İlâh Edinenler
Vicdan ve Ruh
İntihar
İzzet-i Nefs.
Ben Kavramı
Egonun Özellikleri
Hayat
Güdü
Vicdan.
Nefs ve Ruh Aynı Şey midir?.
Ruhla Nefsî Arzular Arasındaki Dengesizlik.
Nefsin Olumsuz Yönü; Hevâ.
Hevâsına Uyanların Özellikleri
Hevânın Putlaştırılıp İlâh Haline Getirilmesi
Aklın, Hevânın/Kötü Arzuların Güdümüne Girmesi
Hevânın Kişisel ve Toplumsal (Ahlâkî) Boyutu; Hevâî İnsanlar Topluluğu.
Nefis Konusuyla İlgili Âyet-i Kerimeler
Nefis Konusuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar