Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Güdü

Güdü



Güdü:


Eskiden ?sevk-i
tabiî? , yani sevk eden doğal kuvvet denilen güdü veya içgüdü, mekanik ve
maddesel olmayan gereksinimlere doğru yönelen davranış demektir. İnsanın daima
mazluma acıması, güvendiği ortama doğru meyletmesi ve haklıya sahip çıkma
eğilimi, güdüye örnek verilebilir. Bu sebeple haklı olanlar, ümitli
olmalıdırlar. Hal-i hazırda insanlar onu desteklemeseler, onu rencide etseler ve
ona bir zâlim gibi davranıp zindanlarda dolaştırsalar da, bir zaman gelip
insanlardaki doğruya ve hakka olan güdüleri nedeniyle onun saflarına
geçeceklerdir.
Bu gerçeği
bilen ve insanın fıtratını iyi tanıyan insanlığın zirveleri, hiçbir zaman
ümitsizliğe düşmemişlerdir. Dıştan onu gözleyen insanları da onların bu halleri
şaşırtmıştır. O hal-i hazırda tektir, fakirdir, âcizdir ve tüm dünya onun
karşısındadır. Ancak o şöyle söylemektedir: ?Gecelerimiz çok karardı ve
karanlık gecelerin sabaları pek yakın olur.?
Güdü, nice
zamanlar, bulunduğumuz durum itibarıyla, farkında olmadan, esasen aksini
istememiz gerekmesine rağmen, farklı tercihler yapmamızdır. Ancak, bu
tercihlerin belki yıllar sonra en uygun yönelimler olduğunu kavrarız. Şöyle
deriz: ?Neden böyle yaptığımı bilmiyorum. Ancak, en güzelini yapmışım. Daha
doğrusu bana yaptırıldı.?
Doğada itme ve
çekme kanununun olmaması durumunda, hayat nasıl mümkün değilse, insanda da
vicdana ait fiiller olmazsa, sosyal ve ferdî hayat mümkün değildir. Demek,
davranışlarımızın en önemli kaynaklarından biri de, doğada olan itme ve çekme
kanunlarının karşılığı olan sevme, sevdirme ve aşk gibi duygulardır. Vicdanda
dört ana unsur vardır: İrâde, zihin (beyin aktivitelerini içermeyen), his ve
latifeler, duyular üstü idrâk. Vicdan bu dört öge ile mutlak mutluluk olan
mutlak gerçeği arar.

NEFS.
Nefs; Anlam ve Mâhiyeti
Nefsin İşlevi
Nefsin Farklı Özellikleri
Nefs-i Emmâre
Nefs-i Levvâme
Nefs-i Mutmainne
Nefs-i Râdıye
Kur'ân-ı Kerim'de Nefs Kavramı
"Nefs"in Allah Hakkında Kullanılması
Nefsin Diğer İlâhlar Hakkında Kullanılması
Nefsin Ruh Anlamında Kullanılması
Nefsin "Kalp, Gönül, İçdünya" vb. Anlamlarında Kullanılması
Nefsin "İnsan Bedeni" Anlamında Kullanılması
?Nefs?in ?Bedenle Birlikte Ruh? Anlamında Kullanılması
Nefsin ?Kötülüğü Emredici? Anlamında Kullanılması
Nefsin ?İnsan, Cin, Melek, Hayvan veya Bitki İçin Zât (Kişi, Kimse, Kendi, Şahıs vb.)? Anlamında Kullanılması
Nefsin, ?Cins, Tür? Anlamında Kullanılması
Nefsin Diğer Kullanılış Biçimleri
Kur'ân-ı Kerim'de Nefsin Olumsuz Yönü Anlamındaki Hevâ Kavramı
Hadis-i Şeriflerde Nefs Kavramı
Nefsle İlgili Uydurma Hadisler
Müslüman Nefse Hakaret Edilebilir mi?.
Nefs Kavramı Çerçevesinde Kur'an'da Kişiliğin Tekâmül Aşamaları
Nefis ve Ruh
Kur'an'da Nefsin (Kişiliğin) Tekâmül Aşamaları
1- Nefs-i Emmâre
2- Nefs-i Levvâme
3- Nefs-i Mutmainne
4- Nefs-i Râdıye ve Mardıyye
Tasavvufta Nefis
Nefis Tezkiyesi
Nefs Kavramının Yozlaştırılması ve ?Nefsin Merhaleleri? Tâbiri
Nefsin mertebeleri veya nefsi ta ılaştırma süreci
Nefsin İki Yönü (Nefse Fücûr ve Takvânın İlhâmı)
İstek ve Tutkularını İlâh Edinenler
Vicdan ve Ruh
İntihar
İzzet-i Nefs.
Ben Kavramı
Egonun Özellikleri
Hayat
Güdü
Vicdan.
Nefs ve Ruh Aynı Şey midir?.
Ruhla Nefsî Arzular Arasındaki Dengesizlik.
Nefsin Olumsuz Yönü; Hevâ.
Hevâsına Uyanların Özellikleri
Hevânın Putlaştırılıp İlâh Haline Getirilmesi
Aklın, Hevânın/Kötü Arzuların Güdümüne Girmesi
Hevânın Kişisel ve Toplumsal (Ahlâkî) Boyutu; Hevâî İnsanlar Topluluğu.
Nefis Konusuyla İlgili Âyet-i Kerimeler
Nefis Konusuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar