Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Nefsin, ?Cins, Tür? Anlamında Kullanılması

Nefsin



Nefsin,
?Cins, Tür? Anlamında Kullanılması:


Kur'ân-ı Kerim'in zengin
kullanım biçimlerinden biri de "nefs"in geçen tüm mânâlarının yanısıra, bir de
"cins, tür" anlamında kullanılmış olmasıdır. Allah Teâlâ şöyle buyurur: "Andolsun,
içinizden (kendi nefsinizden) size öyle bir peygamber geldi ki; sizin sıkıntıya
uğramanız ona ağır gelir; size düşkün, mü'minlere şefkatli, merhametlidir."
(9/Tevbe, 128). Buradaki "içinizden (yani kendi nefsinizden)" sözü;
"kendi içinizden, kendi cinsinizden; melek değil, insan türünden, aslı ve soyu
belli" demektir. "Yani, sizin gibi olan insan cinsinden; meleklerden vb. başka
varlıklardan değil. Bu, o peygamberden nefret etmemeniz, ona uymaktan geri
durmamanız ve o bizim cinsimizden olmadığı için ona uymaya gücümüz yetmiyor,
dememeniz içindir."
"(Allah) Size kendinizden
(kendi nefsinizden) bir misâl verdi..." (30/Rûm, 28) âyetindeki "nefs"
kelimesi de "cins, tür" anlamındadır. "O'dur ki; sizi bir tek nefs'ten
yarattı; gönlü ısınsın diye ondan eşini var etti..." (7/A'râf, 189). "Âdem
nefsi, beşerî nefs veya insanî nefs denen o bir tek nefs'in eşi olan dişisini,
yani Havvâ'yı da ondan var etti ve onun cinsinden kıldı... Erkek bir tür insan,
kadın bir insan olmakla birlikte, her ikisi de aynı kökten, aynı cinstendir."
(Elmalılı, Hak Dini Kur'an Dili, c. 4, s. 189)
"(Allah) Size, sizin
nefisleriniz (cinsin)den eşler var etti..." 16/Nahl, 72) âyet-i
kerîmesindeki nefis de cinsi ifâde eder. Bu; "siz, erkeğiniz ve dişinizle iki
ayrı nefsten değil; bir nefs türündensiniz. Allah onun eşini de onun nefsinin
cinsinden var etti" (Elmalılı, a.g.e., c. 4, s. 189) demektir.
Başka bir âyette de şöyle
buyrulur: "...(Allah) Size kendi nefsinizden çiftler ve hayvanlardan da
çiftler yaratmıştır. Bu (düzen içi)nde sizi üretiyor..." (42/Şûrâ, 11). Bu
âyette geçen "kendi nefsinizden" sözü de; "kendi cinsinizden, yine insan
olarak" (Elmalılı, a.g.e., c. 7, s. 13) demektir.

NEFS.
Nefs; Anlam ve Mâhiyeti
Nefsin İşlevi
Nefsin Farklı Özellikleri
Nefs-i Emmâre
Nefs-i Levvâme
Nefs-i Mutmainne
Nefs-i Râdıye
Kur'ân-ı Kerim'de Nefs Kavramı
"Nefs"in Allah Hakkında Kullanılması
Nefsin Diğer İlâhlar Hakkında Kullanılması
Nefsin Ruh Anlamında Kullanılması
Nefsin "Kalp, Gönül, İçdünya" vb. Anlamlarında Kullanılması
Nefsin "İnsan Bedeni" Anlamında Kullanılması
?Nefs?in ?Bedenle Birlikte Ruh? Anlamında Kullanılması
Nefsin ?Kötülüğü Emredici? Anlamında Kullanılması
Nefsin ?İnsan, Cin, Melek, Hayvan veya Bitki İçin Zât (Kişi, Kimse, Kendi, Şahıs vb.)? Anlamında Kullanılması
Nefsin, ?Cins, Tür? Anlamında Kullanılması
Nefsin Diğer Kullanılış Biçimleri
Kur'ân-ı Kerim'de Nefsin Olumsuz Yönü Anlamındaki Hevâ Kavramı
Hadis-i Şeriflerde Nefs Kavramı
Nefsle İlgili Uydurma Hadisler
Müslüman Nefse Hakaret Edilebilir mi?.
Nefs Kavramı Çerçevesinde Kur'an'da Kişiliğin Tekâmül Aşamaları
Nefis ve Ruh
Kur'an'da Nefsin (Kişiliğin) Tekâmül Aşamaları
1- Nefs-i Emmâre
2- Nefs-i Levvâme
3- Nefs-i Mutmainne
4- Nefs-i Râdıye ve Mardıyye
Tasavvufta Nefis
Nefis Tezkiyesi
Nefs Kavramının Yozlaştırılması ve ?Nefsin Merhaleleri? Tâbiri
Nefsin mertebeleri veya nefsi ta ılaştırma süreci
Nefsin İki Yönü (Nefse Fücûr ve Takvânın İlhâmı)
İstek ve Tutkularını İlâh Edinenler
Vicdan ve Ruh
İntihar
İzzet-i Nefs.
Ben Kavramı
Egonun Özellikleri
Hayat
Güdü
Vicdan.
Nefs ve Ruh Aynı Şey midir?.
Ruhla Nefsî Arzular Arasındaki Dengesizlik.
Nefsin Olumsuz Yönü; Hevâ.
Hevâsına Uyanların Özellikleri
Hevânın Putlaştırılıp İlâh Haline Getirilmesi
Aklın, Hevânın/Kötü Arzuların Güdümüne Girmesi
Hevânın Kişisel ve Toplumsal (Ahlâkî) Boyutu; Hevâî İnsanlar Topluluğu.
Nefis Konusuyla İlgili Âyet-i Kerimeler
Nefis Konusuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar