Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
Câhiliyye Demek? ...
Câhiliyye Demek 
 
Câhiliyye Demek? 
 
 
 
Câhiliyye kavramının anlam yönüyle bir değil; 
birkaç zıddı vardır. Bu, diğer kavramlarda pek görülmez. Câhiliyye kelimesinin 
zıtlarından yola çıkarak câhiliyyenin ne anlama geldiğini rahatlıkla 
değerlendirmek mümkündür. Şöyle ki: 
 
Câhiliyye; Zıddı Hılm. Hılm, insanın duygularını 
frenlemesi, kör ihtiraslarını yenmesi demektir. Hılm, akıl gücü ve kontrolü 
demek olduğundan, buna göre; Câhiliyye: Barbarlık, vahşet, bağnazlık, zulüm 
demektir 
 
Câhiliyye; Zıddı İslâm. İslâm, Allah'a şirk 
koşmadan iman edip O'nun hükümlerine teslim olmak, yalnız O'na ibâdet edip 
kulluk yapmak demek olduğundan, buna göre Câhiliyye: Hakkı örtmek, inkâr, Allah 
hakkında kötü zan, yani her çeşit şirk demektir. 
 
Câhiliyye; Zıddı Saâdet (Asr-ı Saâdet). 
Bilindiği gibi, ilk câhiliyye asrı, İslâm'ın hâkimiyetiyle sona ermiş, Medine 
İslâm Devletiyle birlikte asr-ı saâdet (mutluluk çağı) başlamıştır. İslâm 
hâkimiyetinin olmadığı yer, câhiliyyenin hükmünün geçtiği yerdir. Bu yerlerdeki 
câhiliyye siyâseti, uygulama ve değer yargıları, hangi zaman diliminde olursa 
olsun, o ülkenin câhiliyye asrını yaşadığını gösterir. Buna göre Câhiliyye: 
Gayr-ı İslâmî düzen olduğu gibi; aynı zamanda saâdetin, huzur ve mutluluğun 
zıddı olan huzursuzluk, fitne, kargaşa, fesat, sıkıntı, stres ve bunalım 
demektir. 
 
Câhiliyye; Zıddı ilme/vahye mensûbiyet. 
Câhiliyye, vahye dayanmayan, akıl ve ilim gibi araçları uygun biçimde 
kullanmayan insanların oluşturduğu uydurmalara, arzulara dayanan bir dünya 
görüşüdür. Buna göre Câhiliyye: Bilgisizlik, özü ve lâzım olanı bilmemektir, 
bilinçsizlik, zanna ve hevâya, kalabalığa (asabiyeye, kabileye, topluma, ırka, 
atalara) dayanmaktır. Bilinmesi gerekeni, bilinmesi gerektiği gibi bilip kabul 
etmemektir, câhilliktir câhiliyye. 
 
Câhiliyye; düzendir, düzensizlik/nizamsızlıktır, 
hükümdür, dindir/şirktir, ahlâk(sızlık)tır, çıplaklıktır, ırkçılıktır, 
bağnazlıktır, saplantıdır, bâtıldır, uydurmadır, hevâdır, zandır, 
bilgisizliktir. 
 
Modern çağda ilericilik adıyla sergilenen 
câhiliyye hükmü, ahlâk(sızlığ)ı, dünya görüşü ve değer yargıları, her çeşit 
müşriğin çok ilkel olduğunu, on dört asır öncesinin câhiliyye hayatına dönmek 
isteyen gericilik olduğunu göstermektedir. Müslümanlara gerici diyerek akılları 
sıra hakaret edenler, eski câhiliyyeyi hortlatmak isteyen kimselerdir. Bilindiği 
gibi, her dönemdeki İslâm dışı değer yargıları demek olan câhiliyyenin kendine 
göre inanç sistemi, yaşayış biçimi, ahlâk anlayışı ve düzen/yönetim şekli 
vardır. Câhiliyyenin itikadı/inanç sistemi, cehâlete dayanan, Allah hakkında 
câhiliyye zannı ve inancı ile şirke giden bir bâtıl inançtır (Bak. 3/Âl-i İmrân, 
154). Câhiliyyenin kendine göre ilimden/vahiyden kaynaklanmayan, hevâya dayanan 
ahlâk anlayışı vardır. Özellikle kadınların toplumu ifsad edecek şekilde açılıp 
saçılması şeklinde kendini gösteren, kadınları orta malı olarak değer(siz)lendiren, 
kadınları hor gördükleri için kız çocuklarını küçükken toprağa diri diri 
gömmekten çekinmeyen bir yaklaşım sergileyebilirler (Bk. 33/Ahzâb, 33; 16/Nahl, 
58-59; 81/Tekvîr, 8-9, 14). 
 
Câhiliyyenin temel özelliklerinden biri de 
yönetim şekli, düzen konusundadır. Her dönem câhiliyyesi, Allah'ın 
indirdikleriyle değil, kendi hevâlarından kaynaklanan câhiliyye yönetimini 
isterler, böyle bir yönetimin en iyi idâre sistemi olduğunu iddiâ ederek 
insanları onunla yönetip zulmetmekten vazgeçmezler (5/Mâide, 44, 45, 47, 50). 
Câhiliyyenin bir diğer temel özelliği gayr-ı İslâmî (câhilî) yaşayış biçimidir, 
değer yargıları ve dünya görüşüdür. Bu, daha çok câhiliyye taassubu, barbarlığı, 
ataların yolunu körü körüne sürdürmek isteyen taklitçik şeklinde ortaya çıkar 
(Bak. 48/Fetih, 26). Her dönem câhiliyyesi ilme/vahye dayanmadığı, câhilliğe, 
zanna dayandığı için toplum, esas bilinmesi gerekeni bilmeyen, esas inanması 
gerekene gerektiği gibi inanmayan, özden ve özünden kopan, bilgi kirliliği 
içinde kaybolup Haktan uzaklaşan insanât bahçesidir. Onun için câhiliyyede 
putlara tapma, sömürü, fâizcilik, ırkçılık, kan dâvâsı, câhilliğin temel 
görüntüsü olan Kitapsızlık, Kitapsız toplum, zulüm, şiddet ve zorbalık, (fallar, 
burçlar, astroloji, yıldızların kader belirlediği anlayışı gibi) bâtıl inanç ve 
hurâfeler, tahrifatçı din anlayışı, geleneğin din yerine geçmesi gibi hususlar 
sözkonusudur. 
 
Seyyid Kutub'un dediği gibi; şimdi tam bir yol 
ayrımındayız. Kişi seçimini yapmak zorundadır. Seçimini yapmışsa artık 
tartışmanın gereği yoktur. Ya İslâm, ya câhiliyye! Ya iman, ya küfür. Ya 
Allah'ın hükmü ya câhiliyye düzeni. 
 
Câhiliyyenin açtığı ve kıyâmete kadar 
sürdüreceği savaşın bilincinde olup her çeşit câhiliyyeyi terk eden, safını 
Allah'tan yana seçip İslâm'a teslim olan ve toplumu yeniden Saâdet Asrı'na 
dönüştürüp saâdeti/İslâm'ı asra taşımaya çalışanlara selâm olsun! 
 
 




 e-posta adresimize mail atabilirsiniz.
 e-posta adresimize mail atabilirsiniz.